Bant daraltma nedir, internete erişim sınırlaması nasıl getiriliyor?

Getty Images

Taksim’deki bombalı ataktan sonra birinci bir saat içerisinde Türkiye’de internet erişimi sınırlaması uygulanmaya başladı.

Küresel internet erişimini takip eden Netblocks oluşumu, patlamanın ve yayın yasağının akabinde Türkiye’de Instagram, YouTube, Facebook ve Twitter’a erişimin yavaşlatıldığını ya da birtakım internet sağlayıcılar tarafından büsbütün durdurulduğunu aktardı.

Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu (BTK) da, patlama sonrası ortaya çıkan “aykırı görüntülere” ait toplumsal medya platformlarında ülke genelinde bant daraltma uygulaması yapıldığını duyurdu.

İngilizcesi bandwidth olan bant genişliği tabiri, internetle temas halinde olan rastgele bir aygıtın muhakkak vakit dilimi kapsamında alabileceği bilgi ölçüsünü anlatmak için kullanılıyor.

Ekim ayı sonunda maddeleşen Dezenformasyon yasası ile internet trafiği bant genişliğinin daraltılması kararı verilmesi halinde, süreç şu biçimde işliyor:

• Karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderiliyor.
• Bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kararın erişim sağlayıcıları tarafından uygulanması gerekiyor

⚠️ Update: Social media remains restricted in #Turkey after a deadly explosion near Taksim, #Istanbul with live metrics showing the measure is now implemented on most internet providers; regulator BTK officially confirms social media throttled

📰 Report: https://t.co/Xww9RgoNlu pic.twitter.com/akjggjk6WM

— NetBlocks (@netblocks) November 13, 2022

Emniyet Genel Müdürlüğü, bombalı atakla ilgili toplumsal medyada provokatif paylaşımlar yaptığı sav edilen 25 hesap yöneticisinin tespit edildiğini duyurdu.

Dezenformasyon Yasası’nın “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” ile ilgili kısmı Meclis’te tartışmalara neden olmuştu.

Muhalefetin, yasa metninden çıkarılması yahut öngörülen cezanın indirilmesi, sanıkların tutuksuz yargılanması tarafındaki uzlaşma davetlerine rağmen, “halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma suçunu” düzenleyen değişiklik yapılmaksızın geçti.

Bu unsur şu biçimde:

• Sırf halk ortasında telaş, dehşet yahut panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezasıyla cezalandırılır.

• Fail, cürmü gerçek kimliğini gizleyerek yahut bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, birinci fıkraya nazaran verilen ceza yarı oranında artırılır.”

Sosyal medyada, erişim pürüzünü aşabilmek için VPN, sanal özel ağlarla ilgili çok sayıda paylaşım yapılıyor.